اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 518 |
| تعداد مقالات | 4,516 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,584,405 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,345,591 |
بررسی فقهی و حقوقی اهلیت صغیر ممیز و سفیه در انعقاد عقود رایگان | ||
| فقه و حقوق خانواده | ||
| مقاله 12، دوره 30، شماره 82، فروردین 1404، صفحه 327-347 اصل مقاله (1.45 M) | ||
| نوع مقاله: علمی- ترویجی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/flj.2024.246425.2031 | ||
| نویسنده | ||
| سمیه ظهوری* | ||
| استادیار گروه حقوق دانشگاه گلستان، گرگان، ایران. | ||
| چکیده | ||
| قانون مدنی در مواد متعدد به لزوم وجود اهلیت برای طرفین معامله تأکید میکند و اشخاص فاقد اهلیت را از انعقاد معامله منع میکند. ازجمله اشخاص فاقد اهلیت، صغیر ممیز و سفیه هستند که چون قدرت تشخیص سود و زیان خویش را ندارند، معاملات و تصرفاتشان در امور مالی، غیر نافذ دانسته شده است؛ اما به‌رغم این حکم کلی، قانونگذار در قسمت پایانی مواد 1212 و 1214 به آنها اجازۀ تملک بلاعوض را داده است. علت اصلی این حکم آن است که در قبول تملک بلاعوض هیچ‌گونه ضرری به صغیر ممیز و سفیه نمی‌رسد.البته این حکم استثنایی صرفاً درخصوص عقود رایگان تملیکی جاری است و در عقود رایگان غیر تملیکی، صغیر ممیز و سفیه، اهلیت پذیرش عقد را ندارند؛ زیرا ممکن است به‌دلیل دانش و آگاهی کم، باعث ورود زیان به خود گردند. ازطرفی اگر عقد رایگان تملیکی، متضمن شرط عوض یا تعهدی باشد، دیگر صغیر ممیز و سفیه اهلیت قبول عقد را ندارند، چون قبول این عقد منجر به دخالت آنان در اموال خود می‌شود و دخالت ولیّ یا قیم آنها را می‌طلبد؛ ازاین‌رو این پژوهش با شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی و با رویکردی فقهی و حقوقی به بیان اهلیت صغیر ممیز و سفیه در عقود رایگان می‌پردازد و موارد اهلیت یا عدم اهلیت آنان را بیان می‌دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اهلیت؛ تملک بلاعوض؛ سفیه؛ صغیر ممیز؛ عقد رایگان | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Jurisprudential and Legal Examination of the Competence of Minor Distinguished and Fools in Concluding Free Contracts | ||
| نویسندگان [English] | ||
| somayeh zohuri | ||
| Assistant Professor of lawGolestan University, Gorgan, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The civil law in many articles emphasizes the need for the competence of parties to the transaction and prohibits incompetent persons from concluding the transaction. Among the unqualified persons are minor (Saghir child) distinguished and fools who because they do not have the ability to distinguish their profits and losses, their transactions and possessions in financial affairs are considered invalid. However, despite this general ruling, the legislator has allowed them to acquire property without compensation in the final part of articles 1212 and 1214. The main reason for this ruling is that in accepting ownership without compensation, no harm will be done to the minor. Of course, this exceptional ruling is only valid for acquisition free contracts, and in non-acquisition free contracts, minor distinguished and fools are not eligible to accept the contract, because they may cause losses to themselves due to their lack of knowledge and awareness. On the other hand, if the contract of free acquisition includes the condition of exchange or obligation, minor distinguished and fool are no longer qualified to accept the contract. Because accepting this contract will lead to their involvement in their property and requires the involvement of their guardian. Therefore, this research, with a descriptive and analytical method, and with a jurisprudential and legal approach, deals with the expression of the eligibility of minors distinguished and fools in free contracts and states their eligibility or ineligibility. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Eligibility, minor distinguished, fool, property without compensation, free contract | ||
| مراجع | ||
|
ابن سعید، یحیی بن احمد (1405 ق). الجامع للشرائع. قم: مؤسسة سید الشهداء العلمیة.
عمیدى، عمیدالدین (1416 ق). کنز الفوائد فی حل مشکلات القواعد. قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
امامی، حسن (1364). حقوق مدنی. تهران: انتشارات اسلامیة.
انصاری، قدرت‌الله (1429 ق). موسوعة أحکام الأطفال وأدلتها. قم: مرکز فقهی ائمه اطهار (ع).
انصاری، مرتضی بن محمدامین (1415 ق). رسالة فی الوصایا. قم: کنگرۀ جهانی بزرگداشت شیخ اعظم انصاری.
بحرانى، یوسف بن احمد (1363 ق). الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة. قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
ترحینی عاملی، محمد حسن (1427 ق). الزبدة الفقهیه فی شرح الروضة البهیة. قم: دار الفقه للطباعة والنشر.
جزایری، محمد جعفر (1416 ق). هدی الطالب فی شرح المکاسب. قم: مؤسسه دار الکتاب.
حائری شاه باغ، علی (1382). شرح قانون مدنی. تهران: کتابخانه گنج دانش.
حسینی سیستانی، علی (1422 ق). المسائل المنتخبة. قم: دفتر حضرت آیه الله سیستانی.
حسینی شیرازی، صادق (1425 ق). التعلیقات علی شرائع الإسلام. قم: استقلال.
حسینی شیرازی، سید محمد (1425 ق). تعلیقات علی شرائع الاسلام. (ج1). قم: انتشارات استقلال.
حلی، شمس الدین محمد (1424 ق). معالم الدین فی فقه آل یاسین دورة فقهیة کاملة على وفق مذهب الإمامیة. قم: مؤسسه امام صادق علیه السلام.
خوئی، ابوالقاسم (1429 ق). محاضرات فی الفقه الجعفری. قم: مؤسسة دائرة معارف الفقه الإسلامی.
خوئی، ابوالقاسم (بی‌تا). المکاسب ـ مصباح الفقاهه. قم: مکتبه الداوری.
رحمان ستایش، محمد کاظم (1425 ق). رسائل فی ولایة الفقیه. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم.
سلار دیلمی، حمزة بن عبدالعزیز (1404 ق). المراسم العلویة والأحکام النبویة. قم: منشورات حرمین.
شهید ثانی، زین‌الدین بن علی (1413 ق). مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الاسلام. قم: مؤسسة المعارف الإسلامی.
شهیدی، مهدی (1388). حقوق مدنی تشکیل قراردادها و تعهدات. تهران: مجد.
صاحب جواهر، محمدحسن بن باقر (1404 ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
صافی، لطف‌الله (1416 ق). هدایة العباد. قم: دار القرآن الکریم.
صفائی، حسین (1393). اشخاص و اموال. تهران: میزان.
صفائی، حسین؛ و قاسم‌زاده، سید مرتضی (1400 ش). حقوق مدنی اشخاص و محجورین. تهران: سمت.
طباطبایی، محمد بن علی (بی‌تا). المناهل. قم: مؤسسه آل البیت (علیهم السلام) لإحیاء التراث.
طوسی، محمد بن حسن (1407 ق). تهذیب الأحکام. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
طوسی، محمد بن حسن (1387 ق). المبسوط فی فقه الإمامیة. تهران: مکتبة المرتضویة.
طوسی، محمد بن حسن (1400 ق). النهایة فی مجرد الفقه والفتاوی. بیروت: دار الکتاب العربی.
عالی‌پناه، علیرضا؛ شفیع‌زاده خولنجانی، مصطفی؛ و صادقی، محمد (1392). اهلیت استیفای محجوران در قانون مدنی. آموزه‌های فقه مدنی، 5 (7)، ص 95-120.
عاملى غروی، جواد بن محمد (1419 ق). مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلاّمة. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
علامه حلی، حسن بن یوسف (1420 ق). تحریر الأحکام الشرعیة على مذهب الإمامیة. قم: مؤسسه امام صادق علیهم السلام.
علامه حلی، حسن بن یوسف (1414 ق). تذکرة الفقهاء (ط-الحدیثه). قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
علامه حلی، حسن بن یوسف (1413 ق). قواعد الأحکام فی معرفة الحلال والحرام. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
فخر المحققین، محمد بن حسن (1387 ق). ایضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد. قم: مؤسسه اسماعیلیان.
کاتوزیان، ناصر (1379). حقوق مدنی قواعد عمومی قراردادها. تهران: شرکت سهامی انتشار.
کاتوزیان، ناصر (1384). دورۀ عقود معین (3) حقوق مدنی: عطایا هبه، وقف، وصیت. تهران: شرکت سهامی انتشار.
کاتوزیان، ناصر (1385). دورۀ عقود معین (4) حقوق مدنی: عقود اذنی ـ وثیقه‌های دین. تهران: شرکت سهامی انتشار.
کاتوزیان، ناصر (1384). دورۀ مقدماتی حقوق مدنی ـ اعمال حقوقی- قرارداد- ایقاع. تهران: شرکت سهامی انتشار.
کاتوزیان، ناصر (1389). دورۀ مقدماتی حقوق مدنی ـ حقوق خانواده. تهران: میزان.
کاتوزیان، ناصر (1382). وصیت در حقوق مدنی ایران. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
کاشف الغطاء، حسن (1422 ق). انوار الفقاهة ـ کتاب الودیعة. نجف اشرف: مؤسسه کاشف الغطاء.
کیدری، محمد حسین (1416 ق). اصباح الشیعة بمصباح الشریعة. قم: مؤسسه امام صادق علیه السلام.
محقق حلی، جعفر بن حسن (1408 ق). شرائع الإسلام فی مسائل الحلال والحرام. قم: مؤسسه اسماعیلیان.
محقق داماد، مصطفی؛ قنواتی، جلیل؛ وحدتی شبیری، سید حسن؛ و عبدی‌پور، ابراهیم (1389). حقوق قراردادها در فقه امامیه. تهران: سمت.
محمدی، غفار؛ و محمدی، پوران (1400 ش). بررسی وضعیت وکالت صغیر ممیز و سفیه. نشریه مطالعات حقوق شهروندی، 5 (23)، ص 415-423.
مروج، حسین (1379). اصطلاحات فقهی. قم: بخشایش.
معین، محمد (1385). فرهنگ فارسی جیبی. تهران: راه رشد.
مغنیه، محمد جواد (1421 ق). فقه الامام الصادق علیه السلام. قم: مؤسسه انصاریان.
مفید، محمد بن محمد (1413 ق). المقنعة. قم: کنگره جهانی هزاره شیخ مفید رحمه الله علیه.
مقدس اردبیلی، احمد بن محمد (بی‌تا). مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان. قم: جماعه المدرسین فی الحوزه العلمیه بقم.
موسوی خوانساری، احمد (1355 ق). جامع المدارک فی شرح مختصر النافع. تهران: مکتبة الصدوق.
میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن (1371). جامع الشتات. تهران: کیهان.
نجفی، بشیر حسین (1427 ق). مصطفی الدین القیم. نجف اشرف: دفتر حضرت آیه الله نجفی.
هاشمی شاهرودی، محمود (1382 ق). فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام. قم: مؤسسة دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت (ع).
https://fa.alfayadh.org/questions_category | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 423 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 150 |
||