تحقیقات مالی اسلامی

بررسی رابطه عِلّی بین بازار پول و سرمایه جهت مهار تلاطم بازارهای مالی در چارچوب اقتصاد مقاومتی

نوع مقاله : علمی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ‌ارشد معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق علیه‌السلام

2 استادیار دانشگاه امام صادق علیه‌السلام

چکیده

بازارهای پول و سرمایه از جمله نهادهای مالی هستند که نقش چشم‌گیری در اقتصاد ایفا می‌کنند و تنظیم تعامل سازنده میان آنها سبب رشد اقتصادی می‌شود. مقام معظم رهبری در سال 1389 مفهوم اقتصاد مقاومتی را طرح و سیاست‌های اجرایی آن را نیز ابلاغ نمودند. این مفهوم از جمله الگوهایی است که تنها عناوین مشابه آن در اقتصاد متعارف وجود دارد. در چارچوب الگوی اقتصاد مقاومتی می‌بایست سیاست‌گذاری اقتصادی به گونه‌ای تنظیم شود تا برمبنای شناسایی فشارها و تکانه‌های داخلی و خارجی، جهت‌دهی و بهره‌گیری از تعامل‌های متقابل بین ارکان مهم اقتصادی آثار ناشی از فشارها کنترل، کاهش و در صورت امکان محو گردند. در پژوهش حاضر با بررسی مفاهیم نظری تعامل بازار پول و سرمایه در اقتصاد متعارف و تبیین اقتصاد مقاومتی به دنبال ترسیم نقش این دو بازار در الگوی اقتصاد مقاومتی هستیم. در پژوهش حاضر مبتنی‌بر داده‌های سالیانه 1370-1392 آزمون گرنجر رابطه یک طرف بازار سرمایه بربازار پول تأیید شد و نتایج رگرسیون علاوه‌بر تأیید نتیجه گرنجر رابطه عِلّی بازار پول بر سرمایه را نیز تأیید نموده و نهایتاً با توجه به شاخص‌های کلان اقتصادی رابطه عِلّی دو طرفه بین بازار پول و سرمایه در اقتصاد ایران وجود دارد. پس می‌توان نتیجه گرفت با تغییر سیاست‌گذاری هر بازار، بازار دیگر را رشد دهیم و اگر یک بازار دچار نوسان شد با تکیه‌بر ارتباط بیان‌شده بین دو بازار با سیاست‌گذاری در بازار مقابل، نوسانات را کنترل و اقتصاد کشور را از بعد تلاطم بازار پول و سرمایه مقاوم ساخت. در پایان نیز پیشنهادات سیاستی جهت تقویت متغیّرهای کلان اقتصادی، بازار پول، بازار سرمایه و تعامل بازار پول و سرمایه ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

بیانات مقام معظم رهبری، حرم مطهر امام رضا(ع)، 1393.
حداد کشاورز، غلامرضا و امید مهدوی (1384)، «آیا بازار سهام در اقتصاد ایران کانالی برای گذر سیاست پولی است؟» تحقیقات اقتصادی، شماره 71، صص 147-170.
خوانساری، رسول و قلیچ وهاب (1394)، عوامل مؤثر برتحقق سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی در نظام بانکی، تهران: پژوهشکدهپولی و بانکی بانک مرکزی جمهوری
اسلامی ایران.
درخشان، مسعود (1393)، «قراردادهای نفتی از منظر تولید صیانتی و ازدیاد برداشت: رویکرد اقتصاد مقاومتی»، مطالعات اقتصاد اسلامی، شماره 12، صص 7-52.
صداقت، پرویز (1389)، «اقتصاد سیاسی مالی گرایی و تأمین مالی کلان شهرها»، اقتصاد شهر، شماره 7، صص 66-70.
محرابیان،‌آزاده (1383)،‌ «حساسیت بازار سهام نسبت به نوسانات مالی و پولی»، پژوهشنامه اقتصادی، شماره 12، صص 169-186.
محسنی زنوری، سید جمال الدین، پریسا جوهری سلماسی و علیرضا هلالی (1390)،‌ «بررسی همگرایی بلندمدت نرخ سود بانکی با بازدهی بازار سهام در ایران»،‌ معرفت اقتصاد اسلامی، شماره 5، صص 36-47.
موسوی جهرمی، یگانه و نسرین رستمی (1394)، «بررسی اثرات نامتقارن تکانه‌های سیاست‌های پولی بر شاخص کل قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران»، دانش مالی تحلیل اوراق بهادار (مطالعات مالی)،‌ شماره 26، صص 47-62.
صفرزاده، حسین و مهدیه جلالی نژاد (1389)، «بررسی تأثیر نوسانات نرخ سود در بازار پول بر تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران و عملکرد بازار سرمایه»، مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، شماره 5، صص 107-136.
Asadi, Ali; Maleki Shahrivar, Mojtaba; Esmaili, Meisam (2015), Passing Through Sanctions By Resistive Economy", In Resistive Economics, 6 (38).
Alquist, R. (2010), "How important is liquidity risk for sovereign bond risk premia? Evidence from the London stock exchange. Journal of International Economics, 82(2), pp. 219-229.
Briguglio, L & Piccinnino, S. (2012), "Growth with Resilience in East Asia and the 2008 –2009 Global Recession". Asian Development Review.
Briguglio, L, & Cordina, G & Farrugla, N & Stephan Vella,. (2009), "Economic Vulnerability and Resilience: Concepts and Measurements". Oxford Development Studies, Vol. 37, No. 3.
Blanchard, Olivier J. (1981), "Output, the Stock Market, and Interest Rates", In The American Economic Review 71 (1), pp. 132–143.
Bragues, George (2014), Has Fritz Machlup Stood the Test of Time? Revisiting his Monetary Analysis of the Stock Market. Entangled Political Economy: Emerald, pp. 139-160.
Cuixia, Sun (2011), The analysis of interaction between monetary market and capital market. International Conference on Uncertainty Reasoning and Knowledge Engineering: Institute of Electrical & Electronics Engineers.
Dornbusch, R., Fischer, S., and Startz, R. (2008), Macroeconomics, tenth edition. McGraw-Hill Irwin, Boston, Massachusetts
DeFina, R. H. (1991), Does inflation depress the stock market? Business Review, pp. 3-12.
Friedman, M. (1988), "Money and the stock market", Journal of Political Economy, 96(2), pp. 221-245.
Khanzadi, Azad & Heidari, Samira (2015), "Analysing the Impact of Economic Strengthening on Economic Liberalization", In Resistive Economics, 6 (37).
Maysami, R. C., & Koh, T. S. (2000), A vector error correction model of the Singapor stock market. International Review of Economics and Finance, pp. 96-979.
Mishkin, F. S. (2004), The economics of money, banking, and financial markets (ninth Ed.), USA: Prentice Hall
Shahab, Mohammad Reza; Delavari, Mohammad; Hashemi, Shokooh Alsadat (2015), Economic Austerity Along with Resistive Economy as Two Actuating Forces in Iran's Economy. In Natural and Social Sciences 4 (1).
Yusof, RM & AbdulMajid, S (2007), "Stock Market Volatility Transmission in Malaysia:Islamic Versus Conventional Stock Market", Islamic Economics, vol. 20, no. 2, pp. 17-35.
 
تحقیقات مالی اسلامی
دوره 5، شماره 2 - شماره پیاپی 10
بهار و تابستان 1395
صفحه 75-110
  • تاریخ دریافت: 01 دی 1394
  • تاریخ بازنگری: 02 دی 1394
  • تاریخ پذیرش: 19 خرداد 1395